• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar
  • Skip to footer
  • Nieuwsbrief
  • Contact

Taxence

Taxence

  • Nieuws & achtergrond
    • Nieuws
    • Branchenieuws
    • Blogs
    • Verdieping
  • Thema’s
    • AI & Tax Technology
    • Arbeid & Loon
    • Belastingplan
    • BTW & Overdrachtsbelasting
    • BV & DGA
    • Duurzaamheid (ESG & CSRD)
    • Estate planning
    • Alle thema’s
  • Opleidingen
    • AI & Tax Tech
    • ESG & CSRD
    • Estate Planning
    • BTW
    • Vastgoed
    • Internationaal
    • Arbeid & Loon
    • Formeel
    • Familiebedrijven
    • VPB
    • Pensioen
  • Carrière
    • Personalia
    • Vacatures
    • Vacature toevoegen
    • Partners
  • Vakinformatie
    • NDFR
    • Addify
    • JES! Knowledge
    • Fiscaal en meer
    • Tax talks
    • Vakblad Estate Planning
    • Specials
  • Kennisbank

Splitsingsvrijstellingcuriositeiten

3 september 2018 door mark robben

De splitsingsvrijstelling in de overdrachtsbelasting vormt na twintig jaar geen onbekend fenomeen meer binnen de fiscaliteit. Maar dat wil – jammer genoeg – nog niet zeggen dat men bij de (voorgenomen) toepassing daarvan niet voor verrassingen kan komen te staan.

Artikel 15, eerste lid, onderdeel h, Wet op belastingen van rechtsverkeer 1970 bevat een vrijstelling voor overdrachtsbelasting ter zake van het verkrijgen van Nederlands vastgoed in het kader van fusies, splitsingen of interne reorganisaties. Onderdeel van deze vrijstelling vormt de zogeheten splitsingsvrijstelling, welke nader is uitgewerkt in artikel 5c Uitvoeringsbesluit belastingen van rechtsverkeer 1971 (UB 1971). Ondanks dat deze splitsingsvrijstelling inmiddels meer dan twintig jaar oud is – zij is in per 1 februari 1998 (zie Stb. 1999, 68) in werking getreden en nadien wel iets gewijzigd maar in de kern onveranderd gebleven – stuit men bij de toepassing daarvan ook vandaag de dag nog op eigenaardigheden.

 

Ontbrekende voorafgaande toetsingsmogelijkheid

Een daarvan betreft de zogeheten zakelijkheidstoets. Wil men een beroep kunnen doen op de splitsingsvrijstelling dan moet kort gezegd sprake zijn van ‘zakelijke overwegingen’. Deze zakelijkheidstoets sluit qua formulering nauw aan bij de zakelijkheidstoets die geldt voor de gelijknamige splitsingsvrijstelling in de vennootschapsbelasting. Maar in tegenstelling tot de splitsingsvrijstelling in de vennootschapsbelasting, kent de splitsingsvrijstelling in de overdrachtsbelasting niet de mogelijkheid om de aan een splitsing ten grondslag liggende motieven vooraf op hun zakelijkheid te laten toetsen, en die toetsing desgewenst aan een fiscale rechter voor te leggen. Het ontbreken van die voorafgaande toetsingsmogelijkheid kan in de praktijk als problematisch worden ervaren, en zodoende het doorzetten van een juridische splitsing in de weg staan. Dit terwijl een redelijke oplossing daarvoor voor het oprapen ligt, namelijk het opnemen van een voorafgaande toetsingsmogelijkheid in artikel 5c UB 1971. Waarom dat tot op heden niet is gebeurd, is mij niet duidelijk en vind ik eerlijk gezegd ook onbegrijpelijk.

 

Uitstel van belastingheffing?

Opvallend is verder dat in voormelde zakelijkheidstoets gerefereerd wordt aan het ontgaan of uitstellen van belastingheffing. De eerdergenoemde splitsingsvrijstelling in de vennootschapsbelasting bevat een gelijkluidende voorwaarde. Maar in relatie tot de overdrachtsbelasting zelf kan – vanwege haar aard – bezwaarlijk worden gesproken van ‘het uitstellen van belastingheffing’. Of dient dat element in splitsingsvrijstelling in de overdrachtsbelasting ruimer te worden opgevat en omvat zij ook andere belastingen? Een soort omgekeerde ‘Zwijnenburg-casus’, waarin met betrekking tot de zakelijkheidtoets in de bedrijfsfusievrijstelling in de vennootschapsbelasting werd beslist dat die juist geen betrekking heeft op de overdrachtsbelasting, aangezien laatstgenoemde belasting buiten de werkingssfeer van de Fusierichtlijn valt (zie HvJ EU C-352/08). Kortom, de reikwijdte van dit aspect van de zakelijkheidstoets in de splitsingsvrijstelling in de overdrachtsbelasting is niet helemaal helder. Vermeldenswaardig in dit verband is de uitspraak van rechtbank Noord-Holland van 31 januari 2018 over de splitsingsvrijstelling in de overdrachtsbelasting. Daarin refereert de rechtbank aan HR BNB 2012/261 betreffende de splitsingsvrijstelling in de vennootschapsbelasting. In dat arrest verwijst de Hoge Raad voor de invulling van de zakelijkheidstoets naar de antimisbruikbepaling in de Fusierichtlijn. Dus, ondanks dat die richtlijn geen betrekking heeft op de overdrachtsbelasting lijkt de rechtbank daar (indirect) toch aansluiting bij te zoeken.

 

Verwarrende aanhoudingseis

Toepassing van de splitsingsvrijstelling in de overdrachtsbelasting heeft tot gevolg dat een aanhoudingseis van drie jaar komt te rusten op de aandelen in de verkrijgende rechtspersoon. De daarin gebezigde term ‘verkrijgende rechtspersoon’ wordt ook gebruikt in de aanhoudingseis opgenomen in de hiervoor al genoemde splitsingsvrijstelling in de vennootschapsbelasting. Hoewel het gebruik van die term vanuit civielrechtelijk oogpunt valt te begrijpen – artikel 2:334a BW hanteert ook termen als ‘verkregen’ en ‘verkrijgende’ –, schept dat in relatie tot de heffing van overdrachtsbelasting verwarring. Het verkrijgen van Nederlands vastgoed vormt immers de basis voor de heffing van overdrachtsbelasting. Maar niet iedere verkrijgende rechtspersoon in zin van artikel 2:334a BW, verkrijgt ook daadwerkelijk Nederlands vastgoed en is zodoende onderworpen aan de heffing van overdrachtsbelasting. Indachtig het civielrechtelijke vertrekpunt voor de splitsingsvrijstelling dient zich alsdan een opmerkelijk gevolg aan: ook de aandelen in de niet-verkrijgende rechtspersoon (in overdrachtsbelastingtechnische zin) lijken onder klem van de aanhoudingseis te liggen, omdat in civielrechtelijk opzicht wel sprake is van een verkrijgende rechtspersoon. Vanuit overdrachtsbelastingtechnisch perspectief wringt dat, temeer daar het overtreden daarvan consequenties heeft voor echte verkrijgers in zin van de overdrachtsbelasting, die bij de (eerdere) splitsing betrokken waren. Kortom, de huidige aanhoudingseis in artikel 5c UB lijkt in dit opzicht onvoldoende te zijn toegesneden op de overdrachtsbelasting.

 

Meer weten? Op 16 mei behandelt Mark Robben in 3 uur de overdrachtsbelastingtechnische aspecten van fusies, splitsingen en interne reorganisaties voor zowel het verleden, heden als de toekomst. > Meer informatie

Filed Under: Blogs

Reageer
Vorige artikel
De vaste inrichting en tax planning (Branch Revisited)
Volgende artikel
Goed nieuws voor vastgoedfamiliebedrijven

Reader Interactions

Gerelateerde berichten

Opinie | Ransomware-betalingen aftrekbaar?

In een steeds verder digitaliserende wereld wordt cybersecurity belangrijker. Dennis Post gaat in zijn Opinie in op de vraag of en onder welke voorwaarden ransomware-betalingen als aftrekbaar kunnen worden beschouwd.

Opinie | De vermogensaanwasbelasting: toch niet zo rendabel als gedacht?

Met de astronomische start van de zomer op 21 juni en het bijbehorende zomerreces (4 juli tot 1 september) in zicht maakt de Tweede Kamer haast met de inventarisatie van onderwerpen die zij niet wil behandelen tot er een nieuw kabinet is. Deze lijsten van controversiële onderwerpen zijn door de verschillende vaste commissies in de... lees verder

NTFR Opinie Tom Berkhout

Opinie | Fiscale wetenschapstoets: bewust door groen, oranje of rood rijden

In de NTFR Opinie ‘Fiscale wetenschapstoets: bewust door groen, oranje of rood rijden’, pleit prof. dr. Tom Berkhout voor een structurele, onafhankelijke en zichtbare wetenschapstoets bij fiscale wetsvoorstellen. Niet als academische luxe, maar als onmisbare voorwaarde voor doordacht beleid, betere rechtsbescherming en effectief toezicht. Er zijn tal van inspraakmogelijkheden in het fiscale wetgevings- en uitvoeringsproces,... lees verder

NTFR Opinie

Opinie | Aandelenoptieregeling voor start-ups en scale-ups: fiscale stimulans of ambtelijk struikelblok?

In deze NTFR Opinie bespreken mr N.I. Groenland en mr D.P.E. de Kruijff de voorgestelde aandelenoptieregeling voor startups en scale-ups die per 2027 in werking moet treden. Zij gaan in op de fiscale voordelen van de regeling zoals het uitstellen van belastingheffing tot het moment van verkoop en de heffingsgrondslagversmalling, maar signaleren ook belangrijke knelpunten... lees verder

NDFR Opinie

Opinie | Schenkingen en erfenissen zijn inkomen

Erfenissen en schenkingen zijn economisch inkomen en moeten dus in de inkomstenbelasting worden belast. De Successiewet kan daarmee worden afgeschaft schrijft prof. dr. P. Kavelaars in de NTFR Opinie. Lees de hele NTFR/NDFR Opinie gratis via NDFR NDFR-pakket op maat Snel betrouwbare fiscale duiding vinden die ook nog betaalbaar is? Dat kan met NDFR op... lees verder

Geef een reactie Reactie annuleren

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Primary Sidebar

AGENDA

Online cursus Afwikkeling van overnameregelingen in firmacontract en statuten

Cursus ESG Reporting & Datamanagement

ESG Essentials

Certified ESG Management

Masterclass Pillar 2 – Wet minimumbelasting 2024 (Pijler 2)

Online cursus Samenhang testament, statuten & aandeelhoudersovereenkomst bij bedrijfsopvolging

AI Governance & Compliance: Veilige toepassing van AI in juridische/fiscale praktijk

Geavanceerd prompten voor fiscalisten

Masterclass AI, GenIA-L, ChatGPT en Copilot in de Fiscale Praktijk

Online cursus Pillar 2: Wet Minimumbelasting 2024 (Pijler 2)

Meer opleidingen

Footer

  • Fiscaal nieuws
  • Opleidingen
  • Kennisbank
  • Vacatures
  • Over ons
  • Adverteren op Taxence
  • NDFR
  • JES! (ESG producten)
  • Fiscaal en meer
  • Addify
  • Tax Talks
  • Register Estate Planners (REP)
  • Contact
  • Linkedin
  • X
  • Facebook
  • Aanmelden nieuwsbrief
  • Naar Lefebvre Sdu Webshop

Taxence is een uitgave van
Lefebvre Sdu
Maanweg 174
2516 AB Den Haag

Powered by Lefebvre Sdu

  • Disclaimer
  • Privacy Statement en Cookiebeleid
lefebvre SDU

Het laatste nieuws van
Taxence in je mail?


Wilt u een correct e-mailadres invullen?

Inschrijving bevestigen

We hebben u een e-mail gestuurd met daarin een bevestigingslink. Nadat u op deze link heeft geklikt is uw inschrijving bevestigd. Indien u binnen 15 minuten geen e-mail in uw inbox aantreft, controleer dan alstublieft uw spam folder.

Jouw inschrijving is voltooid

Hartelijk dank voor jouw inschrijving voor nieuwsbrief Taxence. Je ontvangt binnenkort jouw eerste nieuwsbrief. Indien je je wilt afmelden kun je gebruik maken van de afmeldlink die in elke nieuwsbrief is opgenomen.

×