Per 1 januari 2016 is het nieuwe belastingverdrag ter voorkoming van dubbele belasting in werking getreden. Dit verdrag heeft fiscaal nadelige gevolgen voor met name in Duitsland woonachtige pensioengerechtigden met een pensioen uit Nederland. Onder voorwaarden bestaat recht op een tegemoetkoming. Voor Nederlandse grensarbeiders werkend in Duitsland bestaat ook een regeling.
Op 12 april 2012 ondertekenden Nederland en Duitsland het nieuwe verdrag ter voorkoming van dubbele belasting (hierna: belastingverdrag). Dit verdrag vervangt vanaf 1 januari 2016 het oude belastingverdrag met Duitsland dat gold vanaf 1960. Vooral gepensioneerden die in Duitsland wonen en pensioen ontvangen uit Nederland komen in een veel nadeligere positie te verkeren dan onder het oude verdrag. Voor die pensioengerechtigden geldt een tijdelijke tegemoetkoming.
Toewijzing belastingheffing pensioen oude belastingverdrag
Onder het oude belastingverdrag met Duitsland was in artikel 12 de belastingheffing over een bedrijfspensioen toegewezen aan het woonland. Voor in Duitsland woonachtige pensioengerechtigden die een pensioenuitkering ontvingen uit Nederland, was dus Duitsland heffingsbevoegd. In Duitsland was dit pensioen gunstig belast. Uitgezonderd was de belastingheffing over staatspensioenen, die waren belastbaar in het land waar het staatspensioen was opgebouwd. Voor inwoners van Duitsland met een Nederlands Staatspensioen was Nederland dus heffingsbevoegd. Dat gold ook voor de AOW die inwoners van Duitsland uit Nederland ontvingen. Daarover was de belastingheffing toegewezen aan het bronland, Nederland dus.
Toewijzing belastingheffing pensioen nieuw belastingverdrag
Volgens artikel 17 van het nieuwe (huidige) belastingverdrag is belastingheffing over bedrijfspensioenen of een sociale zekerheidsuitkering toegewezen aan het woonland. Anders dan onder het oude belastingverdrag geldt dat Nederland als land waar het bedrijfspensioen werd opgebouwd ook mag heffen als meer dan € 15.000 aan pensioen en AOW wordt ontvangen uit Nederland door een inwoner van Duitsland. Dit levert voor die inwoners een aanzienlijke belastingverzwaring op. Daarom is tijdelijk overgangsrecht van toepassing.
Keuzerecht voor 2016
Veel gepensioneerde inwoners van Duitsland hebben gebruikgemaakt van de mogelijkheid om voor het jaar 2016 de regels uit het oude belastingverdrag met Duitsland toe te passen. Die mogelijkheid is per 1 januari 2017 vervallen. Daarvoor in de plaats is een tijdelijke verlaging van het belastingtarief in Nederland gekomen.
Tijdelijk verlaagd tarief tot 2021
Onder voorwaarden krijgt een in Duitsland woonachtige pensioengerechtigde een verlaging van het in Nederland te betalen belastingtarief. Hiervoor moet hij aan de volgende voorwaarden voldoen:
- De pensioengerechtigde is vanaf 12 april 2012 inwoner van Duitsland.
- Hij ontvangt een pensioen en/of lijfrente en/of sociale verzekeringsuitkering (bijvoorbeeld AOW) uit Nederland;
- Bij toepassing van het oude belastingverdrag betaalde hij in Duitsland belasting over deze pensioeninkomsten.
- Onder het nieuwe belastingverdrag ontvangt hij meer dan € 15.000 pensioen, lijfrente of sociale verzekeringsuitkering uit Nederland.
- Het pensioen, de lijfrente of de sociale verzekeringsuitkering is ingegaan vóór 1 januari 2016.
Inhouding loonheffingen
Hoewel pensioengerechtigde onder voorwaarden recht hebben op toepassing van een verlaagd tarief, wil dit nog niet zeggen dat de Nederlandse uitkerende instantie rekening houdt met dit lagere tarief. Meestal zal dat niet het geval zijn. Om het verlaagde tarief te kunnen toepassen moet de pensioengerechtigde inwoner van Duitsland hetzij verzoeken om een maandelijkse (voorlopige) teruggave in Nederland ofwel na afloop van het jaar aangifte doen van de Nederlandse pensioenuitkering(en) in Nederland en verzoeken om teruggaaf.
Grensarbeiders
Voor Nederlandse inwoners die in Duitsland werken, geldt de zogeheten grensarbeidersregeling. Deze grensarbeiders kunnen geen aftrekposten in Nederland toepassen, omdat ze in Duitsland belasting moeten betalen en Duitsland die aftrekposten niet kent. Grensarbeiders hebben vanaf 2016 onder voorwaarden recht op een Nederlandse compensatie. Tevens bestaat soms recht op toepassing van het ‘Splittingverfahren’. Door het Splittingverfahren toe te passen betaalt de grensarbeider in Duitsland minder belasting vanwege een progressievoordeel en een dubbele belastingvrije som. Wilt u meer weten over de compensatieregeling en toepassing van het Splittingverfahren? leest u dan ‘Nieuwe compensatieregeling voor in Duitsland werkende grensarbeiders.’
Meer weten?
Donderdag 28 juni 2018 verzorgt Sdu Licent Academy de Masterclass Verdrag Duitsland-Nederland. > Meer informatie en aanmelden.
Belastingverdrag: art. 12 belastingverdrag met Duitsland (oud), art. 17 belastingverdrag met Duitsland (nieuw)
Meer informatie: compensatieregeling Duitse grensarbeiders
Geef een reactie