De Hoge Raad heeft geoordeeld dat bankafschriften kunnen kwalificeren als wilsonafhankelijk materiaal. Dat betekent dat het voor de inspecteur eenvoudiger is om via een informatiebeschikking bankgegevens op te vragen.
In de voorgaande procedure had de rechter geconcludeerd dat de opgevraagde bankafschriften van een KB-Luxer wilsafhankelijk materiaal waren. De inspecteur kon daarom het overleggen van deze gegevens alleen afdwingen met een last onder dwangsom als hij de gegevens uitsluitend zou gebruiken voor de belastingheffing. Zou de fiscus de data toch gebruiken als bewijslast voor het opleggen van een boete, dan zou het verbod op zelfincriminatie in het gedrang komen. De rechter kan dan bepalen wat hiervan de gevolgen zijn.
Aard van het materiaal
De Hoge Raad oordeelt dat het onderscheid tussen wilsafhankelijk en wilsonafhankelijk materiaal geen rol speelt voor zover de fiscus de gevraagde stukken gebruikt voor de belastingheffing. Bij het opleggen van boetes is het onderscheid wel van belang. De Hoge Raad stelt dat de kwalificatie van materiaal als wilsafhankelijk of wilsonafhankelijk verbonden is aan de aard van het materiaal. De vraag is niet of het materiaal zonder medewerking van de betrokkene is te verkrijgen, maar of het fysieke bestaan afhankelijk is van de wil van die betrokkene. Overigens merkte de Hoge Raad op dat straf- en belastingrechters niet zijn gebonden aan de kwalificatie van de voorzieningenrechter. Daarnaast oordeelde de Hoge Raad dat de inspecteur tijdens een geding nog altijd een informatiebeschikking mag opleggen om materiaal voor niet-lopende zaken te verkrijgen. De voorzieningenrechter hoeft niet per definitie te waarborgen dat de fiscus de gevraagde informatie niet zal gebruiken voor lopende gedingen. Zou de inspecteur toch over de schreef gaan, dan kan men dit aan de orde stellen voor de belastingrechter.
Fiscus mag niet vissen
Het arrest van de Hoge Raad is niet op alle punten gunstig voor de Belastingdienst. De Hoge Raad maakte namelijk duidelijk dat de inspecteur niet met een informatiebeschikking mag lopen vissen naar informatie. Hij moet kunnen onderbouwen dat een redelijke verwachting bestaat dat de belanghebbende beschikt over de opgevraagde stukken of informatie.
Wet: artikel 47 AWR
Verdrag: artikel 6 EVRM
Meer informatie: Hoge Raad, 24 april 2015, ECLI:NL:HR:2015:1141
Geef een antwoord