Iedereen kent ze volgens emeritus-hoogleraar Stevens wel: mensen die in het bureaucratische doolhof van de overheid – en dan met name bij de Belastingdienst – zijn vastgelopen. In een opiniestuk in het FD bepleit hij daarom de vorming van ‘kafkabrigades’ , interventieteams die dat soort situaties onderkennen en de helpende hand kunnen bieden.
Volgens Stevens moet de Belastingdienst vanwege zijn massale werkprocessen een verregaand geautomatiseerde en gedigitaliseerde werkomgeving creëren. De efficiency van die werkprocessen mag volgens hem echter niet ten koste gaan van een passende rechtsbescherming. De massale werkprocessen en digitalisering hebben namelijk geleid tot een verregaande standaardisatie, die mensen dwingt in standaardmodellen. Ook in het vervolgtraject is er te weinig ruimte om de persoonlijke omstandigheden alsnog aan te kaarten en voor veel burgers is een bezwaar- en beroepsprocedures een brug te ver. Hij pleit daarom ervoor dat bij de fiscus een werkcultuur wordt gestimuleerd waarin uitvoerende ambtenaren zich niet gedragen als een geautomatiseerd verlengstuk van het systeem. Zich verschuilen achter de letter van de wet of ‘de’ computer is volgens Stevens uit den boze.
Helpende hand
De rechtsbescherming overlaten aan het legertje beroepsmatige of vrijwillige hulpverleners is volgens hem niet voldoende. Ook de overheid zelf heeft wat Stevens betreft een zorgplicht om mensen die zijn vastgelopen in het bureaucratisch moeras bij te staan. De Belastingdienst zou bijvoorbeeld interventieteams in het leven kunnen roepen die op basis van interne of externe signalen worden ingezet om volstrekt vastgelopen gevallen weer vlot te trekken. Als iemand is vastgelopen dan is een helpende hand volgens Stevens beter dan een rechtsprekende hand. Die interventieteams zouden dan wel over een regel overstijgende bevoegdheid moeten beschikken, steunend op hardheidsclausulebeleid.
Dergelijke ‘Kafkabrigades’ zijn volgens Stevens niet nieuw. Tien jaar geleden waren er al dergelijke initiatieven die – als gevolg van bezuinigingsoperaties – een stille dood stierven.
Meer informatie: FD 8 augustus 2018
Geef een antwoord