In beginsel mag men vertrouwen ontlenen aan een vrijstellingsverklaring loonbelasting die in alle eerlijkheid is ingevuld.
Een man woont in België en geniet een oudedagspensioen uit Nederland. Hij heeft van de inspecteur zowel in 2010 als in 2015 een vrijstellingsverklaring gevraagd en gekregen. Die verklaring houdt in dat het pensioenfonds kan afzien van de inhouding van loonbelasting. Het formulier voor de aanvraag van de verklaring bevat geen vraag naar de wijze waarop het pensioen in de woonstaat is belast. Achteraf gezien had de inspecteur dat wel willen weten, want op grond van het belastingverdrag met België verleent Nederland alleen vrijstelling als de pensioenuitkeringen in de woonstaat zijn belast tegen het algemeen van toepassing zijnde tarief. Dat was hier niet het geval. Wanneer de inspecteur dat ontdekt, trekt hij de vrijstellingsverklaring in. Vervolgens legt hij de man navorderingsaanslagen inkomstenbelasting op. de vraag is of de fiscus daarmee het vertrouwensbeginsel heeft geschonden.
Juridische wijze van heffen is doorslaggevend
Advocaat-generaal (A-G) Koopman meent dat voor de toepassing van het belastingverdrag beslissend is hoe de pensioenuitkering juridisch in de Belgische heffing moet worden betrokken. Hoe de pensioenuitkering feitelijk in de heffing is betrokken, is niet doorslaggevend. Dat de ‘bevoegde autoriteiten’ van België en Nederland zijn overeengekomen dat de feitelijke heffing beslissend is, maakt dat niet anders.
Gebruik van vragenformulier
Het is volgens de A-G twijfelachtig of een vrijstellingsverklaring een beschikking is. Ook als dat niet zo is, meent de A-G dat de rechtspraak van de Hoge Raad over de gebondenheid van het bestuur aan toezeggingen die zijn gedaan in de vorm van een beschikking, zich leent voor toepassing op dit geval. Wordt ter voorbereiding van besluitvorming gebruik gemaakt van een vragenformulier om informatie van een burger op te vragen? Dan mag die burger volgens de A-G in beginsel ervan uitgaan dat hij aan zijn informatieverplichtingen heeft voldaan als hij de vragen die op het formulier zijn gesteld – opgevat zoals hij die redelijkerwijs mocht opvatten – volledig en naar waarheid heeft beantwoord.
Toerekening van kwade trouw?
In het kader van de navordering moet de kwade trouw van degene die de aangifte heeft opgesteld en ingediend, worden toegerekend aan de belastingplichtige. In het kader van de oplegging van vergrijpboetes geldt echter dat er geen ruimte is voor toerekening van opzet of grove schuld van een ander aan de belastingplichtige. Tegenover deze fiscale zwart-witbenadering staat de genuanceerde behandeling van toerekening in het civiele recht. Daarin rekent men wil(sgebreken) en (on)bekendheid met feiten van een gevolmachtigde toe aan de volmachtgever ‘al naar gelang het aandeel dat ieder van hen heeft gehad in de totstandkoming van de rechtshandeling en in de bepaling van haar inhoud’. Deze bepaling is in beginsel buiten het vermogensrecht van overeenkomstige toepassing. Daarom hoefde de man er niet op te rekenen dat hij de inspecteur moest te informeren over de feitelijke heffing over zijn pensioen in België noch over het Belgische belastingrecht.
Geen toerekening van kennis
De staatssecretaris van Financiën bepleit dat men de kennis van de Belgische adviseur van de man aan de man zelf moet toerekenen. Het gaat hem daarbij om de feitelijke kennis over de wijze waarop het pensioen van de man in België belasting wordt belast. Die kennis is volgens de A-G echter niet relevant in deze zaak. En zelfs als die kennis wel relevant was, is er geen ruimte voor toerekening. Mocht de staatssecretaris ook de juridische kennis van de Belgische adviseur willen toerekenen, dan stuit zijn klacht af op de omstandigheid dat niet vaststaat dat de Belgische adviseur wist of behoorde te weten dat de door hem verzorgde Belgische aangifte juist was. Hij handelde immers in strijd met het door de Belgische fiscus uitgedragen standpunt. De A-G adviseert de Hoge Raad het cassatieberoep van de staatssecretaris ongegrond te verklaren.
Verdrag: art. 18 Verdrag NL-België
Geef een reactie