Stel, bij een bedrijfsoverdracht vind een omzetting van gewone aandelen in cumulatief preferente aandelen plaats. Als daarbij een onzakelijk dividend wordt bedongen, is mogelijk een te laag vervreemdingsvoordeel uit aanmerkelijk belang opgegeven.
Vervreemdingsvoordeel
Het resultaat dat de houder van een aanmerkelijk belang (ab) behaalt met de verkoop of andere vervreemding van dit ab, is in beginsel belast. Dit resultaat berekent men door de overdrachtsprijs te verminderen met de verkrijgingsprijs. De uitkomst kan overigens negatief zijn. Verder is van belang te weten dat fiscaal gezien de overdrachtsprijs bestaat uit de tegenprestatie minus de kosten die ten laste komen van de vervreemder. Het is echter niet zo dat de fiscale overdrachtsprijs nihil is bij een schenking. Ontbreekt namelijk een tegenprestatie of is een tegenprestatie bedongen bij een overeenkomst die niet onder normale omstandigheden tot stand is gekomen? Dan moet men de overdrachtsprijs stellen op de waarde in het economische verkeer van de aandelen op het moment van de vervreemding.
Vererving van aandelen
De wet kent verschillende manieren om de vervreemding van een ab te faciliteren. Sommige faciliteiten hebben als doel de bedrijfsoverdracht te faciliteren. Zo kan men bij een overgang krachtens erfrecht de fiscus verzoeken om een deel van de overdrachtsprijs niet in aanmerking te nemen. Dit deel betreft het deel dat is toe te rekenen aan het ondernemingsvermogen van het lichaam waarin de erflater een ab hield. Daarbij vindt onder voorwaarden een toerekening plaats van de bezittingen en schulden van andere lichamen, waarin de desbetreffende vennootschap een belang heeft. Heeft het lichaam beleggingen? Daarvan kwalificeert een bedrag gelijk aan maximaal 5% van de waarde in het economische verkeer van de bezittingen en schulden die zijn toe te rekenen aan de onderneming, zelf ook als ondernemingsvermogen. De inspecteur zal het verzoek alleen honoreren op grond van de volgende voorwaarden:
- Het ab ziet op een vennootschap die een onderneming drijft of een medegerechtigdheid houdt, die een rechtstreekse voortzetting vormt van een onderneming die de vennootschap eerder dreef;
- De aandelen zijn voor de erflater geen ab op grond van de meetrekregeling;
- De verkrijger is een binnenlandse belastingplichtige bij wie de aandelen niet tot het vermogen van een onderneming of werkzaamheid behoren; en
- De overgang vindt plaats binnen twee jaren na het overlijden als het gaat om een overgang onder bijzondere titel.
Gebruik van preferente aandelen
Met betrekking tot preferente aandelen is deze faciliteit alleen maar toe te passen als:
- de preferente aandelen een omzetting vormen van een eerder ab van gewone aandelen in handen van de erflater;
- die omzetting tot preferente aandelen gepaard is gegaan met het toekennen van gewone aandelen aan een ander;
- op het moment van de omzetting de desbetreffende vennootschap een onderneming dreef of een medegerechtigdheid hield als rechtstreekse voortzetting van een onderneming; en
- de verkrijger van de preferente aandelen al voor minimaal 5% van het geplaatste kapitaal aandeelhouder is van gewone aandelen.
Onzakelijk dividendpercentage
In drie zaken voor Rechtbank Den Haag had in verband met bedrijfsopvolging een herstructurering plaatsgevonden. Daarbij was het ook gekomen tot een omzetting van gewone aandelen in cumulatief preferente aandelen. Maar daarbij waren de partijen dividendpercentages van 4,25% of 7,5% overeengekomen. Een zakelijk handelende vennootschap of (voormalig) aandeelhouder zou in zulke omstandigheden een aanzienlijk hoger dividendpercentage bedingen. Daardoor was het voordeel uit aanmerkelijk belang te laag vastgesteld. Rechtbank Den Haag was het daarmee eens.
Doorschuiving ab-claim
Als erfgenamen verzoeken om (een deel van) de overdrachtsprijs buiten beschouwing te laten, gaat daarmee de claim van de fiscus niet verloren. De erfgenamen zullen namelijk met betrekking tot de gefacilieerd overgenomen aandelen dezelfde verkrijgingsprijs moeten hanteren als de erflater. Deze faciliteit is dus een vorm van doorschuiven van het ab-resultaat.
Bedrijfsoverdracht via schenking
Een dga kan besluiten tijdens zijn leven zijn ab in een bv met een materiële onderneming te schenken aan de beoogde bedrijfsopvolger. Ook dan is doorschuiven mogelijk. Dit gebeurt onder grotendeels dezelfde voorwaarden als voor de doorschuiving bij vererving. Bij schenking geldt de voorwaarde dat de verkrijger gedurende een bepaalde periode in dienstbetrekking was bij de desbetreffende vennootschap. Deze periode betreft de 36 maanden die direct voorafgaan aan de verkrijging.
Wet: art. 4.17a, 4.17c, 4.19, 4.20, 4.22, 4.39a en 4.39c Wet IB 2001
Bronnen: Rechtbank Den Haag 10 maart 20222 (gepubliceerd 14 september 2022), ECLI:NL:RBDHA:2022:2451, AWB 20/8160, Rechtbank Den Haag 10 maart 20222 (gepubliceerd 14 september 2022), ECLI:NL:RBDHA:2022:2452, AWB 20/8251 en Rechtbank Den Haag 10 maart 20222 (gepubliceerd 14 september 2022), ECLI:NL:RBDHA:2022:2453, AWB 20/8254
Online cursus DGA-actualiteiten
Tijdens deze online actualiteiten bijeenkomst schuift dga-specialist Almer de Beer aan tafel bij fiscaal-journalist Marit Muller om de belangrijkste actualiteiten & ontwikkelingen op dga-gebied te bespreken. Hierbij uiteraard ook aandacht voor de aangekondigde wijzigingen in het Belastingplan 2023.
Geef een antwoord