Uit een evaluatie van de schenkingsvrijstelling eigen woning blijkt dat andere maatregelen meer uithalen tegen onderwaterhypotheken.
In 2017 is de mogelijkheid ingevoerd om onder voorwaarden ongeveer € 100.000 (ook wel de jubelton genoemd) vrij van schenkbelasting te schenken. De begunstigde dient de jubelton te gebruiken ten behoeve van zijn eigen woning. De jubelton is ingevoerd om de eigenwoningschuld te verminderen. Ook wilde de overheid zo het percentage hypotheken die meer bedragen dan de woningwaarden verlagen. Het wetenschappelijk instituut SEO Economisch Onderzoek heeft op verzoek van de overheid de jubelton geëvalueerd.
Bescheiden rol onderwaterhypotheek
Uit deze evaluatie blijkt dat deze onderwaterproblematiek nu nauwelijks een rol speelt. De financiële uitgangssituatie van woningbezitters die een schenking ontvangen is gunstig ten opzichte van woningbezitters die geen schenking ontvangen. Ontvangers hebben doorgaans al een hoger inkomen en meer vermogen. Starters die een schenking ontvangen, hebben eveneens meer vermogen en aanzienlijk vermogender ouders. De SEO verwacht daarom dat de jubelton weinig effect heeft op onderwaterhypotheken.
Betere alternatieven
Daarentegen is de verlaging van de maximale verhouding tussen lening en woningwaarde bij het afsluiten van een hypotheek wel effectief geweest. Eigenwoningleningen mogen nu namelijk nog maar 100% bedragen van de woningwaarde. Ook de fiscale aflossingseis is effectiever tegen onderwaterhypotheken dan de jubelton, zo constateert SEO. De reden is dat de verlaagde maximale verhouding en de aflossingseis voor iedereen gelden. De jubelton daarentegen word tin de praktijk vooral gebruikt om schenkingen te doen aan een kleine groep huishoudens die al een relatief goede financiële uitgangspositie hebben. Dit heeft als nadelig bijeffect dat de vermogensongelijkheid binnen generaties hierdoor toeneemt.
Goed uitvoerbaar
De jubelton is wel goed uitvoerbaar. Bovendien lijken de uitvoeringskosten niet substantieel af te wijken van de schatting. De regeling heeft de schatkist in 2017 € 71 miljoen euro gekost. Dat is naast de belastingderving die voortkomt uit de oudere schenkingsvrijstelling eigen woning voor kinderen tot zo’n € 53.000. In 2018 daalde de extra belastingderving tot € 24 miljoen.
Wet: art. 3.119c Wet IB 2001 en art. 33, onderdeel 5° sub c en onderdeel 7° SW
Bron: Ministerie van Financiën 30 juni 2021, kenmerk 2021-0000112335
Geef een antwoord