Bestaat na het overlijden van de eerste echtgenoot op grond van de huwelijkse voorwaarden geen ruimte meer om de vermogens van de echtgenoten te verdelen? Dan heeft het weinig zin om te verzoeken om een deling bij helfte. De kinderen van de echtgenoten krijgen namelijk geen vordering op grond van huwelijksvermogensrecht. En dus zullen zij bij het overlijden van de tweede ouder niet minder erfbelasting betalen.
Onlangs moest de Hoge Raad uitspraak doen over de volgende zaak. De ouders van een man waren onder huwelijkse voorwaarde gehuwd. De vader was in 1998 overleden. De moeder kreeg toen het vruchtgebruik van de nalatenschap gelegateerd. Zij had op dat moment een groter vermogen dan de vader. De moeder heeft in de successieaangifte een verzoek gedaan tot deling bij helfte van de waarde van beide vermogens. Daardoor verkregen de man en zijn zus een vordering op hun moeder van ƒ 1.770.177. De moeder is in 2013 overleden. De fiscus stelt vervolgens het volgende over het vruchtgebruik van de moeder. Voor zover dat vruchtgebruik ziet op haar overbedeling, vormt het bij haar overlijden een fictieve erfrechtelijke verkrijging voor de man en zijn zus.
Uitleg van huwelijkse voorwaarden
De man is het oneens met het standpunt van de Belastingdienst en begint een beroepsprocedure. Volgens Hof Den Haag heeft de inspecteur terecht het bedrag van de vordering als fictieve verkrijging gerekend tot de te belasten nalatenschap van de moeder. Zie ook ‘Uitoefening deelgenootschap na overlijden is niet zinvol’ en NTFR 2019/2474.Volgens het hof moet men de huwelijkse voorwaarden zo uitleggen dat na het overlijden van vader geen ruimte meer bestond tot verdeling van de vermogens van de echtgenoten. De kinderen hebben de vordering dus niet verkregen op grond van huwelijksvermogensrecht. De man gaat nog in cassatie, maar de Hoge Raad vindt de uitleg van het hof niet onbegrijpelijk.
Bronnen: Hoge Raad 19 februari 2021, ECLI:NL:HR:2021:263, 19/04003 en Hoge Raad 19 februari 2021, ECLI:NL:HR:2021:264, 19/04004
Online cursus Opstellen, adviseren en doorbreken van huwelijkse voorwaarden
Prof. dr. Freek Schols belicht enerzijds de technieken om huwelijkse voorwaarden te doorbreken en anderzijds hoe met goed advies en goed opgemaakte huwelijkse voorwaarden zo veel mogelijk voorkomen kan worden dat het opzij zetten van de huwelijkse voorwaarden aan de orde zal zijn.
Geef een antwoord