Kan een belastingplichtige kiezen om de verschuldigde rente op een eigenwoninglening te betalen of bij te laten schrijven en hoeft de belastingplichtige ook op de lening zelf tijdens leven niet af te lossen? Dan komt renteaftrek voor een eigenwoningschuld in strijd met doel en strekking van de Wet inkomstenbelasting 2001, zeker als de kans klein is dat de bijgeschreven rente daadwerkelijk wordt betaald.
Een man en een vrouw waren gehuwd. In 2009 werd het huwelijk door echtscheiding ontbonden. In het echtscheidingsconvenant kwamen de man en de vrouw overeen dat de vrouw vanaf 1 mei 2006 recht had op een partneralimentatie van € 1.900 per maand. Op 27 mei 2009 sloten de man en de vrouw een nieuw convenant. Hierin stond dat de man vanaf 1 mei 2009 een partneralimentatie moest betalen van € 2.500, bij het verlaten van de echtelijke woning door de vrouw te verlagen naar € 975 per maand. Op 1 augustus 2009 is de man geëmigreerd. Op 7 september 2009 is het convenant gewijzigd. De vrouw heeft haar recht op partneralimentatie prijsgegeven in ruil voor het ontvangen van een lening van de kinderen ter grootte van € 350.000. De rente op deze lening was 5% en kon naar keuze van de vrouw worden bijgeschreven. De rente is bovendien pas opeisbaar bij overlijden van de vrouw. De vrouw moest de lening gebruiken om een hypothecaire lening voor de eigen woning van de bank mee af te lossen.
Schenking
In geschil bij Hof ’s-Gravenhage is of sprake is van afkoop van alimentatie en de aftrekbaarheid van de bijgeschreven rente als rente voor een eigenwoningschuld. Het hof oordeelt dat de vrouw haar recht op alimentatie heeft prijsgegeven. Dit is gebeurd door de schenking van € 350.000 aan de kinderen te doen onder de voorwaarden dat die kinderen de schenking zouden uitlenen aan de vrouw. Door deze overeenkomst zou de vrouw tijdens haar leven niet een vermindering van het besteedbaar inkomen krijgen doordat zij de rentelast naar keuze zou kunnen betalen of zou kunnen laten bijschrijven. Gelet op dit economische resultaat en de strekking van de Wet IB 2001 om uitkeringen die dienen ter vervanging van periodieke uitkeringen in de belasting te betrekken, is het afzien van alimentatie te beschouwen als afkoop van alimentatie. Het hof heeft de tegenprestatie echter niet op € 350.000, maar op € 100.000 gewaardeerd.
Bijgeschreven rente
Het hof oordeelt verder dat de lening van de kinderen aan de vrouw in de plaats komt van de hypothecaire lening voor de eigen woning bij de bank. Het is echter in strijd met doel en strekking van de Wet inkomstenbelasting 2001 dat de vrouw de bijgeschreven rente in aftrek kan brengen. Daarbij komt dat de vrouw die bijgeschreven rente tijdens haar leven niet verplicht hoeft af te lossen en ook de lening aan de kinderen pas bij overlijden van de vrouw opeisbaar wordt. Bovendien is de kans dat de vrouw de bijgeschreven rente zou betalen volgens het hof bijzonder klein. De bijgeschreven rente is niet aftrekbaar als rente eigenwoningschuld.
Wet: art. 3.101, 3.102, 3.110 en 3.120 Wet IB 2001
Meer informatie: Gerechtshof Den Haag 18 december 2018 (gepubliceerd op 19 december 2018), ECLI:NL:GHDHA:2018:3458
Geef een antwoord