In de loop der jaren zijn de nodige uitspraken gedaan over de vraag wanneer een belastingaanslag tijdig is vastgesteld. Inmiddels is duidelijk dat een belastingaanslag niet binnen de aanslagtermijn is vastgesteld als de aanslag niet binnen die termijn aan het juiste adres van de belastingplichtige of zijn vertegenwoordiger is toegezonden. De tijdige dagtekening van het aanslagbiljet doet hieraan niet af. Het is dus van belang dat de inspecteur kan bewijzen dat het aanslagbiljet daadwerkelijk voor het einde van de aanslagtermijn ter post is bezorgd. Hoe ver reikt die bewijslast in de praktijk? Hof Arnhem-Leeuwarden heeft in dat kader een belangwekkende uitspraak gedaan.
Tijdigheid aanslag
De bevoegdheid tot het vaststellen van een aanslag vervalt door verloop van tijd: voor reguliere aanslagen na drie jaren en voor naheffings- en navorderingsaanslagen in beginsel na vijf jaren. De vaststelling van een belastingaanslag geschiedt door het ter zake daarvan opmaken van een aanslagbiljet door de inspecteur waarbij de dagtekening van het aanslagbiljet in beginsel geldt als dagtekening van de vaststelling van de belastingaanslag. Als de datum van bekendmaking ná de dagtekening van het aanslagbiljet ligt, komt de datum van bekendmaking in de plaats van de datum van de dagtekening. Dit betekent dat een aanslag niet tijdig is vastgesteld als het aanslagbiljet weliswaar voor het verstrijken van de daarvoor geldende termijn is gedagtekend, maar niet binnen die termijn is bekendgemaakt.
Bekendmaking van een belastingaanslag zal doorgaans plaatsvinden door toezending van het aanslagbiljet. Hierbij geldt als uitgangspunt dat met de terpostbezorging van het aanslagbiljet de bekendmaking heeft plaatsgevonden. Terpostbezorging is het moment waarop het aanslagbiljet in de brievenbus wordt gedeponeerd, dan wel waarop het op een postvestiging wordt aangeboden. De bewijslast met betrekking tot het tijdstip van de bekendmaking rust op de inspecteur. De inspecteur dient derhalve de tijdige terpostbezorging aannemelijk te maken.
Bewijs voor tijdige verzending
Het versturen van aanslagbiljetten is een geautomatiseerd proces waarbij de Belastingdienst doorgaans een partij aanslagbiljetten tegelijkertijd aan PostNL aanbiedt. Het systeem dat hierbij door de Belastingdienst wordt gebruikt is een proces waarbij administratief en steekproefsgewijs wordt gecontroleerd of het totaal aantal poststukken van een partij zijn verzonden. Er bestaat geen controlesysteem bij de Belastingdienst dat individuele poststukken registreert en bijhoudt. Deze werkwijze kan ervoor zorgen dat onduidelijkheid ontstaat omtrent de verzenddatum, in het bijzonder als de inspecteur tegen het einde van de aanslagtermijn een aanslagbiljet niet aangetekend heeft verzonden en deze pas na het verstrijken van de aanslagtermijn door de belastingplichtige wordt ontvangen.
Het Hof overweegt tegen bovengenoemde achtergrond dat bij niet aangetekende verzending van een poststuk de gevolgen van onduidelijkheid omtrent de verzenddatum voor rekening van de Belastingdienst zijn. Het Hof oordeelt vervolgens dat de inspecteur op individueel niveau dient te bewijzen dat het betreffende aanslagbiljet daadwerkelijk tijdig is verzonden. De inspecteur kan dus niet volstaan met algemene informatie waaruit slechts kan worden afgeleid dat een partij aanslagen op een bepaalde dag aan PostNL is aangeboden (Hof Arnhem-Leeuwarden 23 december 2014, ECLI:NL:GHARL:2014:10020). De Hoge Raad heeft de uitspraak van het Hof Arnhem-Leeuwarden recentelijk met toepassing van artikel 81 Wet RO in stand gelaten (HR 18 december 2015, ECLI:NL:HR:2015:3587).
In de praktijk
Als een tijdig opgemaakte aanslag na afloop van de aanslagtermijn wordt ontvangen doet de belastingplichtige er in het algemeen goed aan de tijdige bekendmaking van die aanslag te betwisten. De bewijslast van het tijdstip van de juiste bekendmaking van de belastingaanslag rust immers bij de Belastingdienst. Deze dient met meer dan algemene bewijsstukken aannemelijk te maken dat het betreffende aanslagbiljet daadwerkelijk tijdig aan het juiste adres is toegezonden.
