De vermogensverdeling is schever dan eerder gedacht en het huidig fiscaal beleid vergroot de verschillen. Dit blijkt uit het IBO-rapport ‘Licht uit, spot aan’. Een te grote vermogensconcentratie en een te scheve vermogensverdeling pakt economisch ongunstig uit. Vanaf volgend jaar gaat het kabinet vermogens zwaarder belasten zei premier Rutte vrijdag na afloop van de ministerraad.
Het huidig fiscaal beleid vergroot de verschillen tussen huishoudens in de bestaande vermogensverdeling. Zo ervaart de top 1% een lagere gemiddelde belastingdruk dan andere huishoudens. Deze lagere belastingdruk ontstaat doordat inkomen uit arbeid zwaarder wordt belast dan inkomen uit vermogen. Het inkomen van de top 1% bestaat voor een aanzienlijk deel uit inkomen uit vermogen, terwijl de meeste huishoudens hun inkomen uit arbeid verkrijgen. Hierdoor profiteert vooral de top 1% van de lagere belastingdruk op inkomen uit vermogen. Daarnaast dempen de opvallend hoge schulden bij de top 1% hun netto vermogen en daarmee de belastingdruk. Fiscale regelingen voor ondernemers zijn ooit ontstaan om de mkb’er te helpen. Maar volgens het rapport zijn die miljarden ongericht ingezet.
Bedrijfsopvolgingsregeling
Ook vergroot de ruime vrijstelling in de schenk- en erfbelasting via de bedrijfsopvolgingsregeling (BOR) de vermogensongelijkheid binnen de volgende generaties. De belastingdruk van een schenking respectievelijk een erfenis waarbij de BOR is toegepast bedraagt respectievelijk 2,1% en 5,3%. Zonder de BOR zou die belastingdruk 19% respectievelijk 20% zijn geweest. Daarbij is het voordeel van deze regeling zeer scheef verdeeld: 40% van het budget gaat naar 2% van de verkrijgers.
Eigen woning
Tot slot versterken de fiscale subsidiëring van de eigen woning en pensioenen het verschil tussen huishoudens. Door de eigen woning per saldo fiscaal te subsidiëren, vergroot het huidige beleid het verschil tussen eigenwoningbezitters en huurders. Eigenwoningbezitters hebben gemiddeld 14 keer meer vermogen dan huurders. Dit grote verschil komt deels doordat het hebben van een eigen woning sterk samenhangt met een relatief gunstige inkomens- en vermogenspositie die nodig is om een eigen woning te kunnen kopen. De fiscale subsidiëring en de stijgende huizenprijzen vergroten echter de toch al grote verschillen tussen huurders en eigenwoningbezitters.
Pensioenopbouw
Ook pensioenopbouw wordt fiscaal gesubsidieerd. Deze voordelen komen voor een groot gedeelte terecht bij hoogopgeleiden en rijkere huishoudens. Onevenwichtige belastingheffing en complexiteit binnen het huidige belastingstelsel leiden tot belastingconstructies en lokken oneigenlijk gebruik uit. Voornamelijk huishoudens aan de bovenkant en de top van de vermogensverdeling hebben vaak de mogelijkheden en de financiële middelen om zich te laten adviseren op het gebied van optimale belastingplanning.
Het rapport presenteert een aantal beleidspakketten die zich richten op respectievelijk het gelijker belasten van verschillende typen werkenden (pakket A), het gelijker belasten van vermogensoverdrachten (pakket B) en het gelijker belasten van verschillende vermogensvormen door de fiscale voordelen van de eigen woning en pensioenopbouw te verminderen (pakket C).
Vanaf volgend jaar gaat het kabinet vermogens zwaarder belasten zei premier Rutte vrijdag na afloop van de ministerraad.
Bron: IBO Vermogensverdeling – Licht uit, spot aan: de vermogensverdeling, Kamerbrief 2022-0000184898, Ministerie van Financien, 8 juli 2022
Geef een antwoord