In mijn blogs op deze website heb ik regelmatig geschreven over box 3 en de onvolkomenheden hiervan. Wellicht dat sommige lezers hierdoor een beeld van mij hebben als Statler of Waldorf, de twee mopperende bejaarde mannetjes op het balkon in De Muppet Show. Laat ik dan deze keer positief beginnen en mijn waardering uitspreken voor het nieuwsbericht dat staatssecretaris Snel 6 september de wereld in slingerde.
'1,35 miljoen spaarders betalen door nieuw voorstel straks geen belasting meer in box 3'
Jammer dat het vanwege de computers van de belastingdienst pas in 2022 kan ingaan, maar alle hulde voor de moed om dit maatschappelijk ongenoegen toch nu al aan te pakken. Gelukkig blijkt mijn eerder hier geschreven vrees onterecht dat deze ‘hete aardappel’ wordt door gegooid naar het volgende kabinet.
Met een werkelijk prachtige infographic wordt bovendien duidelijk gemaakt dat de eerste vier ton aan spaargeld is vrijgesteld. Weliswaar met een nieuwe complexiteit door de introductie van een heffingvrij inkomen, maar we kunnen niet alles hebben. Ik kan me er namelijk inderdaad wel wat bij voorstellen dat de belastingopbrengsten mee moeten bewegen met een stijgende spaarrente en ook de beschikbaarheid van statistische informatie zal hebben meegespeeld.
Het kind van de rekening
Helaas moet deze aanpassing budgetneutraal verlopen en hierbij komt dan toch weer onze ware volksaard naar boven. Speculanten, huisjesmelkers en andere beleggers met geleend geld betalen namelijk de rekening. Niet langer wordt belasting geheven over het saldo van bezittingen minus schulden. Schulden kennen namelijk voortaan een lager forfaitair rendement dat in mindering komt op dat van beleggingen. Dit betekent een belastingdruk over bezittingen waartegenover schulden staan van: 33% (oh ja, ook het tarief wordt met 10% verhoogd) maal 5,33 min 3,03% = 0,76%.
Wel vreemd overigens dat voor het forfaitair rendement op schulden wordt aangesloten bij de gemiddelde hypotheekrente, terwijl banken voor financiering van beleggingsvastgoed doorgaans een risico-opslag van 1,5% tot 2% rekenen. Ook wordt het reeds bij het oude forfaitraire rendement 4% genoemde uitgangspunt losgelaten dat dit een saldo percentage is van opbrengsten minus kosten.
De dga die leent van zijn eigen B.V. wordt met deze maatregel dubbel geraakt. Na heffing van het forfair inkomen in box 2 over het meerdere aan schuld boven € 500.000 blijft de schuld immers in stand. Keert hij dividend uit dan betaalt hij -zoals nu in het consultatiewetsvoorstel staat- nogmaals ab-heffing. Doet hij dit niet, dan betaalt hij 0,76% box 3-heffing. Ook bijzonder onsympathiek komt het op mij over voor ouders die een papieren schenking aan hun kinderen hebben gedaan. De ouders gaan immers voortaan belasting betalen over de schuld die zij aan hun kinderen hebben.
Belastingarbitrage
Het nieuwe systeem wordt daarentegen een droom voor creatieve adviseurs en financial engineers. Naast het boxhoppen ontstaan er nu ook mogelijkheden om tussen de verschillende categorieën in box 3 te bewegen. Weliswaar komen er maatregelen rondom de peildatum, maar even nadenkend kom ik al snel tot de volgende mogelijkheid: Een box 3-belegger verkoopt zijn effectenportefeuille en zet het saldo op een spaarrekening waarover hij nagenoeg geen belasting betaalt. Vervolgens gaat hij met zijn spaarrekening als onderpand een lening aan waarmee hij een nieuwe portefeuille koopt. Over deze portefeuille na aftrek van de schuld betaalt hij geen 1,75% maar 0,75%. Uiteraard zal de bank een hogere rente vragen voor de lening dan de spaarrente. Het verschil van 1% maakt het naar mijn idee voor waarschijnlijk buitenlandse banken behoorlijk attractief om genoegen te nemen met een lage rente, zeker ook omdat met de spaargelden als onderpand het kredietrisico verwaarloosbaar is.
Als adviseur vind ik het leuk om hierover na te denken en zie ik nog veel verdergaande mogelijkheden. Als Nederlands belastingplichtige daarentegen heb ik alle belang bij een robuust belastingstelsel, zoals dit altijd zo prachtig wordt verwoord. Ik hoop dan ook dat erg goed wordt nagedacht over anti-misbruikwetgeving. De opmerking van de staatssecretaris dat niet-fiscaal gedreven transacties genegeerd kunnen worden, lijkt me namelijk niet voldoende.
Drs. Jeroen Knol is eigenaar van O4 & Partners Private Office en werkzaam als family officer/vermogensregisseur.
Meer weten?
Jeroen Knol verzorgt op dinsdag 26 november 2019 de Masterclass Vermogen in box 1, 2 en 3. > Informatie en aanmelden.
